بازگشت
وقتی طبل جنگ و صلح یکجا به صدا در می آید
محمد اسحاق فیاض محمد اسحاق فیاض

 امروز تلاش های سیاسی و نظامی و چانه زنی ها برای مذاکرات صلح مسیری را به پیش گرفته است که در عین حالی که از مذاکره و صلح سخن گفته می شود و طرف های مختلف در روند مذاکرات با ژست های دیپلماتیک از صلح سخن می گویند و طبل صلح را به صدا در آورند و همه از طالبان گرفته تا دولت افغانستان و امریکا یک شعار را همزمان با صدای طبل صلح سر می دهند که: " ما برای رفع مشکلات مردم افغانستان مذاکره می کنیم". از آن طرف نیز دو طرف درگیر طبل جنگ را نیز با صدای بلندی به صدا در آورده اند و برنامه های دراز مدت و کوتاه مدت برای جنگ دارند. در این میان روشن نیست که آیا جوهره بازی های سیاسی همیشه این چنین برپایه تضادها استوار است یا این که فقط این افغانستان است که بازی گران سیاسی را خواسته یا ناخواسته به سوی تضاد ها می کشانند و طبل صلح و جنگ را یک جا به صدا در می آورند و یا چنان با ادبیات مبهم و دو پهلو و متضاد سخن می گویند که روشن نیست کدام سخن حقیقت است و کدام سخن عاری از بازی های سیاسی می باشد؟.

در ادامه تلاش های صلح بازهم این طالبان هستند که شرایط تعیین می کنند و اهداف و خواسته های خود را هرروز روشن تر می سازد، در حالی که امریکا و به دنبال آن دولت افغانستان سخن از صلح می گویند، اما روشن نیست که این صلح با چه شرایط و معیارهایی باید با طالبان باشد؟. گروه طالبان اعلام کرده است: "این{تلاش ها} برای آوردن صلح و ثبات در افغانستان است که ما تلاشهای سیاسی خود را برای ایجاد یک تفاهم با جامعه جهانی افزایش داده ایم تا وضعیت (مشکلات) کنونی حل شود. اما این تفاهم به معنای خاتمه جهاد نیست و همچنین به این معنا نیست که ما قانون اساسی اداره (دولت) دست نشانده کابل را بپذیریم".

در این ادبیات چند نکته اساسی وجود دارد، اولین نکته این است که گروه طالبان هم جنگ را می خواهند و هم صلح را یعنی در عین حالی که مذاکرات جریان دارد، جبهات نبرد همچنان خونین است و نیروهای دولتی و خارجی در حملات خشونت بار انتحارها و بمب گذاری ها کشته خواهند شد و هیچ اتش بسی در کار نخواهد بود. تاچند روز پیش رسانه این خبر را به نشر رسانده بودند که همزمان با شروع آتش مذاکرات و تبادله زندانیان مهم طالبان با یک سرباز امریکایی در جبهات مختلف آتش بس برقرار شود، اما اکنون روشن شده است که طالبان راضی به برقراری آتش بس نیستند و همچنان بر طبل جنگ می کوبند.

نکته دومی که در این بخش از موضع گیری طالبان وجود دارد این است که این گروه برخلاف مواضع دولت امریکا و افغانستان که تاکید داشتند که پذیرش قانون اساسی، رعایت حقوق بشر و اصل نظام دموکراسی از مسایلی است که باید طالبان بپذیرند، زیرا این سه اصل نیاز اساسی و تضمین کننده وحدت ملی در کشور است، اما اکنون برخلاف این خواسته و بدون توجه به ضرورت ها و نیازهای وحدت ملی در افغانستان، قانون اساسی افغانستان را رد می کند.

 نکته سومی که در این اعلامیه وجود دارد این است که طالبان سعی کرده بازهم دولت افغانستان را در این مذاکرات در حاشیه قرار بدهند و با دست نشانده خواندن دولت کابل، سعی دارد امریکا را عنوان طرف اصلی قضیه افغانستان معرفی نماید. آنچه که در اعلامیه طالبان جالب توجه است این است که این گروه در عین حالی که به شدت خود را طرف دار مصالحه و مذاکره قلمداد کرده، طوری که گفته می شود حتی رغبت طالبان به مذاکره بیشتر از امریکا است، این گروه روز به روز شرایط خود را در مذاکرات مشخص می کند و براساس منافعی که دارد طرح و برنامه ارایه می کند، اما در طرف مقابل هم امریکا و هم دولت افغانستان تاکنون نتوانسته طرح مشخصی برای مذاکره ارایه بدهند، اولین طرح آنان آتش بس بود که به نتیجه نرسید و از سوی طالبان رد گردید و با رد این طرح انتظار می رفت که مذاکرات به بن بست برسد ولی تمایل طالبان و امریکا برای ادامه مذاکره، بازهم صدای طبل صلح همچنان بلند است. روزنامه واشنگتن پست نوشته است که نماینده ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان تلاش های جدید را برای صلح با طالبان آغاز کرده است و هفته آینده با رییس جمهور کرزی در کابل دیدار خواهد کرد تا زمینه را هرچه زودتر برای مذاکرات صلح فراهم نمایند. هم چنین مهم ترین موضوع گفتگوی جو بایدن معاون رییس جمهور امریکا با صدر اعظم قطر مسئله مذاکره با طالبان و بازگشایی دفتر طالبان در قطر بوده است.

اما در کنار طبل صلح هم گروه طالبان و هم دولت افغانستان و نیروهای خارجی برای نبرد سخت بایک دیگر برنامه هایی دارند. چند روز پیش تمامی گروه افراطی این طرف و آن طرف خط دیورند با یک دیگر یک ائتلاف گسترده راه اندازی کردند، هدف اساسی این ائتلاف بزرگ که رهبری آن را یک شورای 5 نفره به عهده دارد، تشدید جنگ و خشونت و نا امنی در افغانستان است، طالبان افغانستان از طالبان پاکستان خواسته است که خشونت ها و به عبارت دیگر جنگ زرگری را در پاکستان تمام کنید و تمام فکر و برنامه باید روی تشدید نبردها در افغانستان باشد، طبیعی است که این گونه تلاش ها ماهها طول می کشد، تا سازماندهی گردد و برنامه ها و طرح های نظامی و تروریستی را در سایه این پلانها اجرا نمایند، در چنین وضعیتی این گروه فقط می توانند بیشترین خشونت را در بهار سال آینده خورشیدی آغاز نمایند و هزاران و شاید دهها هزار طالب پاکستانی و افغانی را در داخل کشور بسیج نمایند و دست به خشونت گسترده بزنند، خشونتی که به قول خود طالبان از همین حالا شامل مذاکرات نمی شود و خارج از دایره گفتگوهای قطر همچنان ادامه دارد و بدین ترتیب طالبان هم زمان هم بر طبل صلح می کوبند و هم بر طبل جنگ و به همین دلیل امروزها شاهد حملات متعدد انتحاری و بمب گذاری های متعدد از سوی این گروه بوده ایم.

طرف مقابل نیز چنین است در عین حالی که تلاش های صلح ادامه دارد و حتی امتیازات یک طرفه به طالبان می دهند، امروزها طرح یک عملیات بزرگ را علیه طالبان روی دست دارند. به گفته مقام های نظامی افغانستان، قرار است این عملیات تا دو ماه دیگر آغاز شود. آقای عظیمی، سخنگوی وزارت دفاع این طرح را به عنوان "بزرگترین" عملیات نظامی اردوی ملی یاد کرده است که کل مسئولیت رهبری و تنظیم این عملیات بر عهده نیروهای افغان خواهد بود و انتظار می رود که این عملیات تا دوماه دیگر یعنی در اوایل بهار آغاز گردد و تا 18 ماه دوام پیداکند. این عملیات، نخستین آزمون بزرگ برای ارتش افغانستان پس از انتقال مسئولیت امنیت بخشهای از این کشور از نیروهای ناتو به نیروهای افغانستان خواهد بود.

بدین ترتیب هردوطرف در عین حالی که از مذاکرات دم می زنند، اما طبل نیز هم چنان پرصدا است و برای طالبان برای خشونت بیشتر با یک دیگر متحدتر می شوند و اردوی ملی که روز به روز مسئولیت های نظامی بیشتری را متقبل می گردند، کمربندها را محکمتر برای انجام عملیات های نظامی گسترده تر آماده می کند. اما این که فرجام این طبل های متضاد به کجا خواهد انجامید روشن نیست، ایا سرنوشت افغانستان در قطر تعیین خواهد شدو صدای طبل صلح بر طبل جنگ برتری پیدا می کند، یا این که این جبهات نبرد است که افغانستان را به کدام ناکجا آباد سوق خواهد داد و طبل جنگ برترین طبل ها خواهد گردید؟.


January 14th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات